นกพูดได้ เป็นการเลียนเสียงที่เป็นความสามารถชนิดหนึ่งของนกบางชนิด เช่น นกแก้ว นกขุนทอง ซึ่งนอกจากจะขึ้นอยู่กับอวัยวะทำเสียงของนกในแต่ละพันธุ์แล้ว ยังขึ้นอยู่กับความสามารถของนกพูดได้แต่ละตัวอีกด้วย ก่อนจะเลี้ยงนกแก้วควรศึกษาข้อมูลก่อน เพื่อทำให้ตัดสินใจเลือกเลี้ยงสายพันธุ์ที่เหมาะสมกับผู้เลี้ยงได้ รวมถึงศึกษาวิธีการเลี้ยงให้พร้อม
นกพูดได้ เพราะมีกล่องเสียงทราคีโอบรอนเคียล
นกพูดได้ คือนกที่เลียนเสียงอื่นได้ จะมีอวัยวะทำเสียงที่เรียกว่า กล่องเสียงทราคีโอบรอนเคียล ซึ่งนกอื่นไม่มี สำหรับนกที่เลียนเสียงอื่นได้เก่ง และมนุษย์นิยมนำมาฝึกให้พูด คือ นกแอฟริกันเกรย์ นกกระตั้ว และนกแก้วมาคอร์นั่นเอง
ลำคอของนกแก้วมีกล้ามเนื้อที่ควบคุมเสียง มีพัฒนาการที่สูงกว่านกทั่วไป นกแก้วมีลิ้นขนาดใหญ่กว่านกทั่วไปและมีขนาดที่ใหญ่พอพอกับมนุษย์ และนกแก้วเป็นสัตว์ที่ความจำดีมาก ด้วยเหตุนี้ มันจึงสามารถจดจำคำพูดที่มนุษย์สอน จนสามารถเปล่งเสียงออกมาเป็นนกพูดได้ได้ อีกหนึ่งสาเหตุหลักที่ทำให้นกแก้วสามารถเลียนแบบเสียงและเป็นนกพูด เป็นเพราะสัญชาตญาณการเอาชีวิตรอด การหลอกศัตรูของมัน รวมถึงการที่ตามธรรมชาติแล้วนกแก้วเป็นสัตว์สังคม มีเสียงที่เป็นเอกลักษณ์ตามกลุ่มที่อยู่อาศัยจึงทำให้มันมีความสามารถทำเสียงได้หลากหลาย การที่มาอยู่กับมนุษย์ และเลียนเสียงมนุษย์ได้ ก็เพราะพวกมันคิดว่า มนุษย์เป็นพวกเดียวกับพวกมันนั่นเอง
พันธุ์นกแก้วเลี้ยงง่ายสอนพูดได้
นกแก้วมีสายพันธุ์มากมายจากหลากหลายท้องถิ่น ซึ่งแต่ละสายพันธุ์นั้นก็มีขนาด สีของขน รวมถึงลักษณะนิสัยที่ต่างกัน ซึ่งหากพูดถึงนกพูดได้อาจนึกถึงนกแก้วมาคอร์เพียงอย่างเดียว แต่ตามจริงนั้นยังมีชนิดอื่นที่น่าเลี้ยงอีกมากมาย
1. แอฟริกันเกรย์
แอฟริกันเกรย์ เรียกได้ว่าฉลาดหลักแหลม เป็นนกพูดได้ที่ดีที่สุด โดยมีคำศัพท์ที่รวบรวมไว้ตั้งแต่ 50 ถึง 1,000 คำ มีงานวิจัยที่ชี้ว่านกแอฟริกันเกรย์มารถใช้ความสามารถในการรับรู้และการสื่อสารได้เช่นเดียวกับเด็กเล็กและสามารถสนทนาแบบง่ายๆ ได้ แต่พวกมันจะไม่เข้าใจในสิ่งที่กำลังพูด ซึ่งการพูดต่อบทสนทนาแบบนี้อาจจะต้องใช้เวลาฝึกนานหลายปี
สายพันธุ์ : Congo African Grey และ Timneh African Grey
ขนาด : 33 เซนติเมตร
คำศัพท์ : 50 – 1,000 คำ
อายุขัย : 40 – 50 ปี
ราคา : 7,000 – 15,000 บาท
ข้อดี
- มีความสามารถในการเรียนรู้ที่ดี
- จดจำคำศัพท์ได้เยอะ
- น่ารักน่าเอ็นดู
ข้อเสีย
- ต้องใช้เวลาในการฝึก
- อาจจะเครียดแล้วทำลายขนได้
2. นกหงส์หยก
นกหงส์หยก นกขนาดเล็กที่สามารถพูดได้ไม่แพ้นกใหญ่อย่างแอฟริกันเกรย์ ซึ่งเสียงของนกหงส์หยกจะแหบเล็กน้อย แต่ก็สามารถเรียนรู้คำศัพท์และประโยคได้มากมาย นกหงส์หยกจึงเหมาะกับผู้เริ่มต้นเลี้ยงนกที่ต้องการฝึกนกให้พูด เนื่องจากนกหงส์หยกเป็นนกฉลาด พูดได้ และราคาไม่แพง
สายพันธุ์ : Melopsittacus undulatus
ขนาด : 15 – 20 เซนติเมตร
คำศัพท์ : 100 – 500 คำ
อายุขัย : 8 – 10 ปี
ราคา : 100 – 3,000 บาท
ข้อดี
- นกพูดได้ ฉลาด
- เรียนรู้คำศัพท์ได้เยอะ
- ราคาไม่แพง
- ขนสวย
ข้อเสีย
- ใช้เวลานานในการเรียนรู้ ประมาณ 2 สัปดาห์ – 2 เดือน
- อายุขัยสั้น
- เสียงแหบ
3. นกกระตั้ว
นกกระตั้ว นกพูดได้เป็นนกฉลาดเข้าสังคมได้เก่ง โดยทั่วไปแล้วนกกระตั้วอาจจะไม่ใช่นกที่สามารถพูดได้ดี แต่ก็สามารถเข้าใจคำศัพท์และประโยคบางคำได้ เฉลี่ย 10 – 50 คำ สามารถเลียนเสียงได้เกือบทุกชนิด เช่น เสียงสุนัขเห่า เสียงแมวร้อง โดยตัวผู้จะฉลาดและพูดเก่งกว่าตัวเมีย นกกระตั้วจะมีเสียงที่นุ่มกว่านกแก้วสายพันธุ์อื่น อาจทำให้ฟังเสียงออกยาก
สายพันธุ์ : Eolophus roseicapilla (Rose-breasted or Galah), Cacatau sulphurea (Yellow-crested), Cacatau tenuirostris (Long-billed corella)
ขนาด : 35 – 50 เซนติเมตร
คำศัพท์ : 10 – 50 คำ
อายุขัย : 45 – 65 ปี
ราคา : 15,000 – 40,000 บาท
ข้อดี
- ฉลาด
- พูดและเลียนเสียงได้
- เข้าสังคมได้เก่ง
ข้อเสีย
- มีเสียงดัง
- หากไม่ได้รับการฝึกที่ดี อาจจะก้าวร้าว
4. นกแก้วริงเนค
นกแก้วริงเนค นกพูดได้มีสีเขียวที่มีเสน่ห์และมีความสามารถในการเป็นนกพูดได้ที่โดดเด่น สามารถเรียนรู้คำศัพท์ได้ประมาณ 100 – 250 คำ ยิ่งไปกว่านั้น นกแก้วริงเนคสามารถพูดได้ชัดเจน เต็มประโยค และยังสามารถแสดงอารมณ์ของประโยคที่พูดได้ ดังนั้นกแก้วริงเนคจึง ถือได้ว่าเป็นหนึ่งในนกแก้วที่ดีที่สุดที่สามารถพูดได้ แต่อย่างไรก็ตาม นกแก้วริงเนคมีความเจ้าอารมณ์ ติดเจ้าของ จึงต้องการเจ้าของที่สามารถให้เวลาและความสนใจที่เพียงพอได้
สายพันธุ์ : Psittacula krameri
ขนาด : 25 – 40 เซนติเมตร
คำศัพท์ : 100 – 250 คำ
อายุขัย : 20-30 ปี
ราคา : 3,000 – 6,000 บาท
ข้อดี
- พูดได้ชัด เต็มประโยค
- ติดเจ้าของ
- ฉลาด
ข้อเสีย
- ต้องการปฏิสัมพันธ์เป็นประจำ
- อาจมีเสียงดังและเรียกร้อง
5. นกเเก้วมองค์ หรือ นกแก้วเควกเกอร์
เป็นนกขนาดเล็ก ฉลาด และคล่องแคล่ว ซึ่งรู้กันดีว่าเป็นนกพูดได้ที่พูดไม่หยุดหย่อนและชอบเลียนแบบเสียงอื่นๆ จากสภาพแวดล้อมที่นกเเก้วมองค์อาศัยอยู่ นอกจากนี้นกเเก้วมองค์เป็นนกเข้าสังคม มักจะเข้าใจคำพูดของมนุษย์ได้อย่างรวดเร็ว เนื่องจากนกเเก้วมองค์สามารถเรียนรู้ได้เร็ว จึงเป็นที่นิยมในหมู่ของมือใหม่หัดเลี้ยงนก ที่ไม่มีประสบการณ์และเพิ่งเริ่มฝึกนกพูดได้
สายพันธุ์ : Myiopsitta monachus
ขนาด : 28 – 30 เซนติเมตร
คำศัพท์ : 40 – 100 คำ
อายุขัย : 20 – 30 ปี
ราคา : 3,500 – 15,000 บาท
ข้อดี
- ฉลาด เรียนรู้เร็ว
- เลียนแบบเสียงได้
- เหมาะสำหรับมือใหม่เลี้ยงนก
ข้อเสีย
- เสียงดังและพูดไม่หยุด
- อาจจะมีนิสัยก้าวร้าว
- เสี่ยงโรคอ้วนและโรคตับอ่อน
6. นกแก้วอิเลคตัส
นกแก้วอิเลคตัส เป็นนกพูดได้ชัด และร้องเพลงได้ โดยตัวผู้มักจะฝึกได้ง่ายกว่าตัวเมีย แต่ต้องเรื่มฝึกตั้งแต่ยังเด็ก ไม่อย่างนั้นนกแก้วอิเลคตัสอาจจะแค่เปล่งเสียง และเสียงดัง ไม่สามารถพูดเป็นคำได้ อย่างไรก็ตามข้อเสียของนกแก้วอิเลคตัสจะชอบถอนขนตัวเอง แต่การฝึกสามารถช่วยลดความเครียด และช่วยให้นกแก้วอิเลคตัสมีสุขภาพที่ดีได้
สายพันธุ์ : Electus roratus
ขนาด : 35 เซนติเมตร
คำศัพท์ : 100 – 150 คำ
อายุขัย : 20 – 30 ปี
ราคา : 7,000 – 15,000 บาท
ข้อดี
- กระฉับกระเฉงและขี้เล่น
- สีสันสดใส
- พูดและร้องเพลงได้
ข้อเสีย
- มีเสียงดัง
- มักจะชอบถอนขน
- ต้องฝึกตั้งแต่ยังเด็ก
7. นกแก้วอเมซอน
นกแก้วอเมซอน นกพูดได้ที่ขึ้นชื่อในด้านการพูดที่ดีที่สุดในโลก ได้รับการยกย่องว่าเป็นนกพูดได้ที่เสียงชัดใสกว่านกแก้วตัวอื่นๆ และยังสามารถพูดได้ชัดเจน และรวบรวมคำศัพท์เข้าด้วยกันเป็นประโยคมากกว่านกพูดได้แอฟริกันเกรย์ โดยเฉพาะพันธุ์ Yellow-Naped และนอกจากการพูดแล้ว นกแก้วอเมซอนยังมีเสียงร้องที่ดังและแหลมอีกด้วย โดยธรรมชาติของนกแก้วอเมซอนชอบการเข้าสังคมจึงชอบเลียนแบบเสียงของมนุษย์ นกแก้วอเมซอนเป็นนกที่ฉลาด ร่าเริง ชอบเป็นจุดสนใจ และติดคน
สายพันธุ์ : Amazona auropalliata (Yellow-naped), Amazona ocrocephala (Yellow Crowned Amazon), Amazona oratrix (Double Yellow Headed), Amazona aestiva (Blue Fronted Amazons), Amazona amazonica (Orange-winged Amazon)
ขนาด : 33 – 38 เซนติเมตร
คำศัพท์ : 100 – 150 คำ
อายุขัย : 50 – 70 ปี
ราคา : 18,000 – 25,0000 บาท
ข้อดี
- เรียนรู้เร็ว
- เสียงชัดใส
- เข้ากับคนง่าย
ข้อเสีย
8. นกแก้วมาคอร์
นกแก้วมาคอร์ นกพูดได้คล้ายกับนกกระตั้วที่ไม่สามารถพูดได้เก่งเท่ากับนกแก้วตัวอื่นๆ แต่สามารถเลียนแบบคำพูดได้บางอย่าง อาจจะพูดไม่ค่อยชัดเจน ฝึกได้ยาก แต่นกแก้วมาคอร์เป็นนกฉลาด และเสียงดัง จึงเป็นเรื่องท้าทายสำหรับผู้ที่สนใจอยากเลี้ยงนกแก้วมาคอร์
สายพันธุ์ : Ara macao
ขนาด : 80 – 100 เซนติเมตร
คำศัพท์ : 50 – 100 คำ
อายุขัย : 40 – 80 ปี
ราคา : 40,000 – 150,000 บาท
ข้อดี
- ฉลาด เข้าสังคมได้เก่ง
- พูดและเลียนเสียงได้
- มีอายุยืน
ข้อเสีย
วิธีการเลี้ยงนก
1. เตรียมอุปกรณ์ให้พร้อม
การเลี้ยงนกพูดได้แม้ว่าจะดูเหมือนเป็นสัตว์ขนาดเล็กๆ แต่ก็ต้องเตรียมอุปกรณ์หลายชิ้นเช่นกัน
อุปกรณ์เลี้ยงนก
- กรงนก
- แผ่นรองกรง
- ภาชนะอาหารและน้ำ
- ขอนไม้หรือที่ให้นกยืน
- ภาชนะสำหรับอาบน้ำ
- ของเล่นต่างๆ
2. พื้นที่
การเลี้ยงนกพูดได้ไม่ใช่ว่าแค่มีกรงก็สามารถเลี้ยงได้ แต่เราควรมีพื้นที่ให้เขาได้เดิน ได้โผบินบ้าง เพราะนกบางชนิดก็มีความ Sensitive และอาจรู้สึกอึดอัดกับสิ่งแวดล้อมที่แคบๆ ได้ง่าย
3. มีเวลาให้กับเขามากๆ โดยเฉพาะช่วงลูกป้อน
ความน่ารักและสวยงามของสีสันบนตัวนกนั้นอาจทำให้เราลืมไปว่านกก็เป็นสัตว์ที่ไม่สบายได้ง่ายเช่นเดียวกัน ยิ่งเมื่อเรานำมาเลี้ยงในช่วงวัยลูกป้อน การดูแลยิ่งต้องใส่ใจเป็นพิเศษ เพราะร่างกายในช่วงนั้นจะยังไม่แข็งแรงมาก หากเจอเชื้อโรคหรือสิ่งสกปรกเข้าไปสู่ร่างกาย ผ่านการกินอาหารก็อาจทำให้ตายได้ และเมื่อโตขึ้นแล้วก็ยังต้องดูแลเขาด้วยเช่นกัน เล่นกับเขาบ่อยๆ อย่าลืมเรื่องการอาบน้ำทำความสะอาดและอาหารที่มีประโยชน์
อาหารสำหรับนกแก้วหรือนกพูดได้
นกแก้วที่เป็นสัตว์เลี้ยงในบ้านพวกมันจะกิน ผลไม้สด ผัก เมล็ดพืช และถั่วเป็นอาหารหลัก หรือสำหรับนกแก้วบางคนมักจะให้กินอาหารนกอัดเม็ดเป็นอาหารหลัก แทนเมล็ดพืช และผักผลไม้ โดยจะพิจารณาจากคุณค่าทางโภชนาการ ดังนั้นคุณควรจำกัดตัวเลือกอาหารที่แปรรูปให้ได้มากที่สุด รวมไปจนถึงอาหารตุ๋นหรือบด หรืออาหารอื่นๆ ที่ผสมกับน้ำตาลหรือไขมันเพิ่ม
1. เมล็ดพืชและเม็ด
เป็นแหล่งอาหารมีโปรตีนที่ดีและมีแร่ธาตุหลายชนิด เช่น โพแทสเซียม แมกนีเซียม แคลเซียม สังกะสี และทองแดง เมล็ดพืชนกแก้วสามารถทานได้ในปริมาณ ¼ ของอาหารประจำวัน และไม่ควรนำมาเป็นอาหารหลัก นอกจากนี้เม็ดก็ควรเป็นส่วนหนึ่งของการบริโภคอาหารของนกแก้วในปริมาณ ¼ อีกด้วย นกแก้วสามารถทานเมล็กพันธุ์ต่างๆได้หลากหลายชนิด เช่น ดอกคำฝอย ข้าวฟ่าง ข้าวโอ๊ต บัควีท เมล็ดคานารี และเมล็ดทานตะวัน อย่างไรก็ตาม เมล็ดพันธุ์บางชนิดมีปริมาณไขมันสูง ควรให้นกแก้วทานในปริมาณที่พอเหมาะเท่านั่น
2. ถั่ว
โปรตีนเป็นสิ่งจำเป็นต่อการพัฒนากล้ามเนื้อและเนื้อเยื่อที่เชื่อมต่อกันของนก หากขาดโปรตีนในอาหารอาจนำไปสู่ปัญหาได้ถั่วสามารถนำมารวมเป็นสัดส่วนที่ดีของอาหารนกแก้วของคุณ นอกจากนี้ถั่วก็ยังเป็นอาหารอีกชนิดหนึ่งที่มีปริมาณไขมันสูง ควรให้นกทานในปริมาณทีเหมาะสมอีกด้วย ถั่วที่นกสามารถกินได้มีหลากหลายชนิด เช่น เม็ดมะม่วงหิมพานต์ เฮเซลนัท ถั่วลิสงปอกเปลือก พีแคน พิสตาชิโอ และวอลนัท เป็นต้น
3. ผลไม้
นกแก้วชอบผลไม้ ไม่ว่าจะเป็นสายพันธุ์ แอฟริกันเกรย์ ค็อกคาเทล มาคอว์ และเลิฟเบิร์ด หรือนกแก้วชนิดอื่นๆ หลายร้อยชนิดนกเหล่านี้จะชอบทานผลไม้ ผลไม้ที่มีประโยชน์โดยเฉพาะ ได้แก่ ส้ม กล้วย และองุ่นเป็นต้น สารอาหารในผลไม้เต็มไปด้วยวิตามินที่จำเป็นช่วยทำให้ขนนกมีสุขภาพดีแข็งแรง เช่นเดียวกับไฟเบอร์ แร่ธาตุ และสารอาหารรองอย่างไรก็ตาม ควรให้กินผลไม้เท่าที่จำเป็น เพราะในผลไม้นั้นมีน้ำตาลมาก และนอกจากนี้หากคุณไม่ได้ซื้อผลไม้ผลิตภัณฑ์ออร์แกนิก ควรนำผลไม้มาล้างน้ำให้สะอาด เพื่อกำจัดสิ่งตกค้าง ที่สำคัญคุณไม่ควรให้นกทานอะโวคาโดในทุกกรณีเนื่องจากเป็นพิษต่อนก
4. ผัก
นอกจากผลไม้แล้ว ผักก็ยังเป็นแหล่งสารอาหารที่สำคัญต่อนกแก้ว คุณสามารถให้นกทานผักอื่นๆ แทบทั้งหมดเหมือนที่มนุษย์ทานได้เลย และเนื่องจากสารอาหารในผักแต่ละชนิดมีสารอาหารที่แตกต่างกัน ดังนั้นจึงจำเป็นต้องปรับเปลี่ยนผักในแต่ละวันพริก บล็อคโคลี่ บัตเตอร์นัตสควอช ข้าวโพดหวาน เห็ด มันเทศ มะเขือเทศ และคอร์เกตต์ล้วนเป็นที่ชื่นชอบของนกแก้ว และเป็นแหล่งสารอาหารชั้นเยี่ยม โดยเฉพาะอย่างยิ่งวิตามินดี แครอทที่หั่นเป็นชิ้นก็ยังเป็นอีกตัวเลือกที่ดีเช่นกัน นอกจากจะมีวิตามิน A และ D แล้วยังช่วยทำให้นกออกกำลังกายกรามได้ดี ซึ่งจะช่วยให้นกมีสุขภาพที่ดียิ่งขึ้น
5. เบอรรี่
ผลเบอร์รี่ โดยเฉพาะบลูเบอร์รี่ เป็นอาหารนกแก้วที่ดี อัดแน่นไปด้วยวิตามินที่ส่งเสริมสุขภาพสำหรับสัตว์เลี้ยงของคุณ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง พวกมันมีวิตามิน C และ K สูง ซึ่งช่วยเพิ่มระบบภูมิคุ้มกันของนก ทำให้พวกมันรับมือกับความเครียดได้ดีขึ้นและหายจากอาการป่วยเร็วขึ้นเบอร์รี่ชนิดใดก็ตามที่คุณกินได้ นกแก้วของคุณสามารถกินได้เช่นกัน อย่างไรก็ตาม ระวังอย่าให้อาหารพวกมันมากเกินไป เพราะนอกจากจะเต็มไปด้วยสารอาหารที่ดีแล้ว พวกมันยังมีน้ำตาลอยู่มากด้วย ซึ่งอาจส่งผลเสียต่อนกของคุณ
6. กระดูกปลาหมึก
เพื่อให้แน่ใจว่าสัตว์เลี้ยงของคุณได้รับแคลเซียมที่เพียงพอ แนวทางปฏิบัติที่ดีในการเสริมอาหารของพวกมันด้วยกระดูกปลาหมึกกระดูกปลาหมึกเป็นเปลือกภายในของปลาหมึกและประกอบด้วยแคลเซียมคาร์บอเนตประมาณ 85 เปอร์เซ็นต์ เป็นแหล่งแคลเซียมและแร่ธาตุอื่นๆ ที่ดีสำหรับนกแก้วของคุณ ซึ่งไม่เพียงแต่ช่วยให้กระดูกแข็งแรง แต่ยังช่วยให้เลือดจับตัวเป็นลิ่มได้อย่างถูกต้อง
สารอาหารที่จำเป็นสำหรับนกแก้ว
- วิตามินเอ
- วิตามินบี
- วิตามินดี
- แคลเซียม
- โปรตีน
นกแก้วถือเป็นหนึ่งในนกหลายชนิดที่มีความฉลาดและมีความสวยงาม จนกลายเป็นสัตว์เลี้ยงที่นิยมของผู้คน นกพูดได้ก็กลายเป็นหนึ่งในไวรัลของสังคม การฝึกฝนให้เขาพูดเป็นและทำสิ่งต่างๆ ได้ต้องใช้เวลาเสมอ อย่าไปบังคับหรือทรมานเขาตลอดทั้งวัน การเลี้ยงดูต้องอย่าลืมดูความพร้อมตัวเราเองเสมอ ทั้งด้านการเงิน พื้นที่ และเวลา
เรื่องอื่นๆ ที่น่าสนใจเกี่ยวกับสัตว์เลี้ยง
ที่มาของบทความ